Η ΜΑΓΙΚΗ ΑΣΠΡΗ ΣΚΟΝΗ

Η ΜΑΓΙΚΗ ΆΣΠΡΗ ΣΚΟΝΗ

Ο Κώστας Παπ. επί το έργον του καθαρισμού
κρατώντας μια χειροποίητη σκούπα.

Φίνο άσπρο αλεύρι για όλες της χρήσεις. Maxima Roller Mills No 398.
Ημερομηνία πρώτης λειτουργίας 1927, Καστανιές Εβρου.
Μόλις 4 χρόνια μετά την πρώτη λειτουργία του τελωνείου με την Τουρκία. Ο Κώστας Παπάζογλου, 86 χρονών σήμερα, ξεσκονίζει τη φωτογραφία του πατέρα του Γιώργου, κρατώντας μια αυτοσχέδια σκούπα από... «σόργον το σάρωθρον».
Η λευκή πούδρα που αφήνει το αλεύρι έχει εισχωρήσει παντού.
Ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει...»

Από τις Καστανιές δεν έφυγε κανένας με τις ανταλλαγές πληθυσμού των αρχών του 20ού αιώνα, μόνο ήρθαν. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας παρέχει ο σημερινός Δήμος Βύσσας, οι Καστανιές είχαν κατοίκους αμιγώς ελληνόφωνους Θράκες: «Το χωριό είναι ένα από τα παλαιότερα του νομού Εβρου με γηγενή πληθυσμό, δηλαδή που δεν προέρχεται από πρόσφυγες, οι οποίοι μετακινήθηκαν από την Ανατολική Θράκη, την Ανατολική Ρωμυλία και τη Μικρά Ασία την εποχή των Βαλκανικών πολέμων και της Μικρασιατικής καταστροφής. Αυτό είναι ασύνηθες και ο λόγος ήταν ότι δεν κατοικήθηκε ποτέ από μουσουλμάνους.

Η πρώτη αναφορά για το χωριό με την παλιότερη τούρκικη ονομασία ως Cörek, (τσιορέκ) προέρχεται από τον Γιώργο Βογιατζή, ο οποίος λέει ότι βρέθηκε σε τουρκικά έγγραφα του 1485 να αναφέρονται χωριά με εξολοκλήρου χριστιανικό πληθυσμό, μεταξύ των οποίων και το χωριό Ηφrek».

Το κτίριο του αλευρόμυλου εξωτερικά... μακάρι
να μην πέσει θύμα υπερκατασκευών σκυροδέματος

Το πέτρινο κτίσμα στις Καστανιές είναι από τα ελάχιστα που ξεχωρίζουν σ’ αυτό το συνοριακό χωριό ακριβώς απέναντι από την Αδριανούπολη. Στεγάζει τον «ξεχασμένο», αλλά εν λειτουργία, κυλινδρόμυλο της οικογένειας Παπάζογλου. Η πινακίδα, ελαφρώς ξεθωριασμένη, αναγράφει τα ονόματα των ιδιοκτητών και θυμίζει καρτ ποστάλ από μια άλλη εποχή. Ο 86χρονος κύριος Κώστας Παπάζογλου υπομονετικά καθαρίζει για ακόμη μια χρονιά το πατάρι, τα ξύλινα δάπεδα και τα μηχανήματα, από την ενοχλητική «λευκή σκόνη».
Το κτίριο υπήρχε από το 1905, το 1912 κάηκε και το 1927 πέρασε στα χέρια της οικογένειάς του. Ο πατέρας του και ιδρυτής του κυλινδρόμυλου Γιώργος Παπάζογλου, μας κοιτάει καμαρωτός μέσα από μια ξεθωριασμένη φωτογραφία που κρέμεται στον τοίχο.

Το εσωτερικό του κυλινδρόμυλου.
Ο κύριος Κώστας είναι ακριβώς κάτω
από το κάδρο με τη φωτογραφία του
πατέρα του που μόλις ξεσκόνισε

«Οι μηχανές δεν έχουν αλλάξει και λειτουργούν ακόμα χωρίς πρόβλημα. Αυτός ο μύλος μπορεί να βγάλει 500 κιλά αλεύρι την ημέρα... αλλά ποιος τα χρειάζεται; Εχω δικό μου φούρνο και είναι ζήτημα αν πουλάω 20 φραντζόλες την ημέρα εδώ στις Καστανιές», λέει κουνώντας το κεφάλι ο κυρ-Κώστας. «Μετά από σένα έρχονται τώρα κι άλλοι και με φωτογραφίζουν. Τους αφήνω να βγάλουν τον παλιό μύλο, τα κύλινδρα, όλα.

Ακόμα στέκομαι καλά στα πόδια μου και να σκεφτείς ότι πηγαίνω στα χωράφια και σπέρνω αμ, τι νόμισες; Το παιδί μου ο Γιώργος είναι τώρα στην Αλεξανδρούπολη». Χίλια χρόνια να ζήσεις κυρ Κώστα και να ‘σαι πάντα καλά για να δουλεύεις το θηρίο που βγάζει τη μαγική άσπρη σκόνη.

ΤΟ ΚΑΦΕ ΣΕΛΗΝΗ

Στεκόταν σχεδόν απέναντι από τον αλευρόμυλο του Παπάζογλου και σαν καφενείο συγκέντρωνε σημαντικό κομμάτι της «γερουσίας» του χωριού. Οσες φορές κατάφερα να μπω και να μιλήσω με τους θαμώνες, ήρθα αντιμέτωπος με την πεμπτουσία του σαρκασμού, τον πόνο που αντιμετωπίζεται με γέλιο και την αυθόρμητη θετική διάθεση των ανθρώπων που κατάγονται από τη Θράκη. Καμιά φορά δεν κατάφερα να πληρώσω τον καφετζή της Σελήνης. Ομως δεν είναι αυτός ο λόγος που μου είναι αξέχαστη εκείνη η ατμόσφαιρα.